TVP Kultura - 2024-01-10 15:30

film dokumentalny

Film o Józefie Czapskim - malarzu, rysowniku publicyście, współzałożycielu i współredaktorze paryskiej "Kultury". Hrabia Józef Czapski herbu Leliwa urodził się w roku 1896 w Pradze, zmarł zaś w 1993 w Maisons - Laffitte, we Francji. Malarz, rysownik, pisarz, eseista, krytyk, ale też i wielki człowiek czasów, w których przyszło mu żyć. Żołnierz, odznaczony Orderem Virtutti Militari za udział w wojnie polsko - bolszewickiej, więzień obozów jenieckich ZSRR podczas II wojny światowej, żołnierz Armii Andersa, major Wojska Polskiego poszukujący "zaginionych" polskich oficerów, ofiar katyńskiej zbrodni. Współtwórca paryskiej "Kultury", intelektualista, który na swej drodze spotkał wybitne postaci swoich czasów: Andersa, de Gaulle ' a, Achmatową, Camusa czy Malraux. Swoją pasję artystyczną realizował, studiując najpierw w Warszawie, a później na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie dołączył do grupy tzw. kapistów - pełnych entuzjazmu i otwartych na świat młodych malarzy, którzy w 1924 r. założyli tzw. Komitet Paryski, który umożliwił im artystyczną ekskursję do światowej stolicy sztuki. Wraz z Janem Cybisem, Zygmuntem Waliszewskim i Arturem Nacht - Samborskim zamieszkał na kilka lat w Paryżu, chłonąc francuski postimpresjonizm, by później przenieść te doświadczenia na polski grunt. Do Francji powrócił w 1946 r. , stając się znaczącą postacią paryskiej "Kultury", z którą związany był aż do śmierci, również przez fakt zamieszkania w domu w Maisons - Laffitte przy Avenue de Poissy 9, gdzie mieściła się redakcja pisma. Jego eseje były publikowane w znaczących tytułach francuskich, jak "Le Figaro Litteraire", "Preuves", "Gavroche" czy "Nova et Vettera". Jego twórczość to niezliczone portrety, pejzaże, kompozycje kwiatowe, martwe natury, studia postaci. W swojej pracowni na piętrze domu - redakcji przetwarzał w skupieniu najprostsze motywy z życia codziennego, poszukując dramatyzmu i ekspresji poprzez niezwykle sugestywną grę świateł i kontrastowych barw. Choć jego prace oglądać można było na wystawach we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Belgii i Polsce, był właściwie nieznany jako malarz, ale również jako eseista i dopiero po roku 1989 możliwe stało się zaprezentowanie jego bogatego dorobku. Jego "świadectwa" to liczne książki wspomnieniowe, ale także eseje na temat sztuki, religii i polityki.

wstecz