TVP Polonia - 2024-01-11 16:00

telenowela dokumentalna

"Uczyć się czy nie, rzecz o odnowieniu Uniwersytetu Krakowskiego". Krakowską uczelnię ufundował Kazimierz Wielki w roku 1364. Przez pewien czas, w myśl ówczesnego tzw. systemu bolońskiego, zajęcia odbywały się w prywatnych domach. Niestety, zainteresowanie Ludwika Węgierskiego krakowską Alma Mater po śmierci wuja spadło do zera, co spowodowało, że wkrótce i profesorowie i studenci odeszli na inne Uniwersytety. Już od początku lat 90. XIV wieku wśród pary królewskiej powstała żywa myśl, aby przywrócić życie krakowskiej uczelni. Ich wieloletnie starania zaowocowały napisaniem w 1396 roku supliki do papieża Bonifacego IX o zgodę na utworzenie w Krakowie Wydziału Teologicznego. Nie każda uczelnia europejska miała w tamtym czasie Wydział Teologii i założenie go w Krakowie byłoby dla miasta wielkim wydarzeniem. W swoim piśmie do papieża nasi władcy pisali także, że utworzenie tak renomowanego Wydziału, na którym nauczano by wiedzy o religii i Bogu, przyczyni się do nawracania Litwinów i do kształcenia ich w wierze chrześcijańskiej. W następnym roku papież wydał zgodę na otwarcie Wydziału Teologii. W Krakowie po raz kolejny rozpoczęto działania, żeby sprowadzić bardziej znanych wykładowców. Niestety, znowu próby nie dały oczekiwanego rezultatu. Sprawa Uniwersytetu powróciła wraz testamentem Jadwigi. Przed śmiercią królowa przeznaczyła na ufundowanie Uniwersytetu część swoich pieniędzy, szat i klejnotów, co wystarczyło jednak jedynie na wybudowanie bursy, czyli dawnego akademika dla studentów teologii. Resztę wydatków związanych z Uniwersytetem władca pokrywał ze skarbca koronnego. Zaczęto od kupna budynków. Wybrano domy na terenie dzielnicy żydowskiej, bo łatwiej było wywłaszczyć i zmusić do sprzedaży parceli Żydów, niż chrześcijańskich mieszczan. Oficjalnie uczelnia ruszyła 26 lipca 1400 roku, gdy król Jagiełło wystawił dokument fundacyjny Uniwersytetu w Krakowie. Był już gotowy budynek nazwany Kolegium Królewskim, późniejsze Collegium Maius. W lipcu 1400 roku Jagiełło uroczyście wystawił dokument, którym ustanawiał w Krakowie pierwsze Kolegium Uniwersyteckie oraz wydał przywilej odnowienia Uniwersytetu, dzięki czemu uczelnia zdobyła podstawę prawną i finansową. W dokumencie król stwierdził, że funduje szkołę, by gorliwiej nauczać wiary Litwinów, by krzewić chrześcijaństwo, a także by Collegium stało się ozdobą Polski. Król nadał też Uniwersytetowi herb - ukoronowany Biały Orzeł, a nad nim św. Stanisław. Herb oznaczał państwowy i królewski charakter uczelni, a postać świętego Stanisława symbolizowała jej aspekt religijny. Wkrótce uczelnia krakowska rozpoczęła swoją działalność, a wśród licznych studentów będzie także młody Mikołaj Kopernik.

wstecz