TVP 1 - 2023-11-16 12:55

serial dokumentalny

Wyżyna Abisyńska to kolebka Nilu Błękitnego. Bez jego wód wielka rzeka Nil, zanim dotarłaby do morza, wyparowałaby na pustyni. Nil Błękitny bierze swój początek w paśmie gór, których szczyty sięgają blisko 5 tysięcy metrów. Góry te są zamieszkane przez jedne z najrzadszych gatunków zwierząt. Niegdyś Nil Błękitny zanosił żyzne gleby z wyżyn na zalane równiny Egiptu, dając początek jednej z najstarszych cywilizacji świata krainie faraonów. Legendy mówią, że to faraon - bóg - król wezwał te wody. Nil Biały zapewne nawodnił pola, ale żyzność gleby zawdzięczają te pola Nilowi Błękitnemu. W Etiopii góry Semien wznoszą się jak zamek z tysiącem wież. Cała woda z gór spływa do Nilu Błękitnego. Ze stromymi zboczami w ciepłych promieniach słońca i silnymi prądami wstępującymi - to istny raj dla ptaków drapieżnych. Zbocza i szczyty gór Semien są siedzibą tysięcy sępów. Górne partie Nilu Błękitnego zamieszkują rzadkie gatunki, jak dżelady, bliscy krewni pawianów. Można je spotkać wyłącznie na terenie gór etiopskich. Dżelady są jedynymi naczelnymi, żywiącymi się wyłącznie trawą i zbożami. Żyją w grupach z jednym samcem, pilnującym samic i młodych. Rodzinne grupy czasem tworzą duże stada dochodzące do 400 osobników i więcej. Grube futro chroni je przed silnymi wiatrami i deszczem, co czyni dżelady jednymi z najsprawniejszych mieszkańców gór w świecie naczelnych. Dżelady dzielą terytorium z koziorożcem abisyńskim. Ten zagrożony gatunek zamieszkuje jedynie góry Semien. Przetrwało tylko 500 osobników. Z kolei szybujące nad szczytami ptaki drapieżne to większości sępy afrykańskie. Ich dzień zaczyna się tuż po wschodzie słońca, gdy powietrze się ogrzewa i zaczyna unosić. Znalezienie pokarmu nie wymaga wysiłku. Sępy żywią się padłymi koziorożcami i kozicami. Lokalni mieszkańcy uważają źródło Nilu Błękitnego za święte. Nazywają to miejsce Gish Abay. Abay to amharskie słowo na Nil Błękitny. Źródło jest miejscem pielgrzymek, bowiem woda ma podobno specjalną moc. Etiopski Kościół Ortodoksyjny oparty przede wszystkim na Starym Testamencie głosi, że właśnie ta kraina była prawdziwym miejscem biblijnych wydarzeń. Wyznawcy wierzą, że tu znajdował się rajski ogród, a Nil Błękitny był Gichonem - jedną z 4 odnóg świętej rzeki wypływającej z Edenu, wspomnianej w Biblii. Święte źródło znajduje się na płaskowyżu, na wysokości blisko 3000 metrów. Woda zasila rozległe jezioro. Leżące na północ od źródła jezioro Tana zbiera wodę ze wszystkich otaczających je gór. Jezioro oddaje wodę Nilowi Błękitnemu, który 1750 km dalej w Chartumie dołącza do Nilu Białego. Otoczone bagniskami i niewielkimi polami brzegi jeziora Tana są nieskażone współczesną cywilizacją i przemysłem. Kraina spokojnych wód i papirusowych łodzi rybackich niewiele się zmieniła od czasów biblijnych. Podobno właśnie na wyspie Tana Kirkos, Maria schroniła się z dzieciątkiem Jezus, gdy uciekli z Ziemi Świętej. Legenda głosi, że od 800 lat klasztor był domem dla Arki Przymierza, na której znajdują się kamienne tablice z 10 przykazań. Dziś podobno Arka jest przechowywana w bazylice w mieście Aksum. Nil Błękitny zaczyna swą podróż na południowych brzegach jeziora Tana. Rozpoczyna życie jako płytka i spokojna rzeka. Wystarczy jednak nagły uskok i wszystko się zmienia. W języku amharskim ten legendarny wodospad jest nazywany Tis Abay "dymiące wody". Na Wyżynie Abisyńskiej występuje jeden z najrzadszych gatunków, trudno uchwytny wilk etiopski, zwany kaberu. Żyje w pobliżu pasących się owiec, wsi i gruntów ornych, ale rzadko można go zobaczyć. Bioróżnorodność wokół Nilu Błękitnego wzbogaca wyjątkowy gatunek: canis lupus lupaster, jedyny prawdziwy wilk afrykański. Rocznie Nil Błękitny niesie więcej wód niż Nil Biały, ale jednak to on jest uważan

wstecz