TVP Kultura - 2025-01-25 15:40

film fabularny

Ekranizacja powieści Józefa Hena "Toast". Polski western osadzony w historycznych realiach. Edmund Fetting śpiewa w nim słynną balladę "Nim wstanie dzień", do której słowa napisała Agnieszka Osiecka, a muzykę skomponował Krzysztof Komeda. Akcja toczy się na ziemiach zachodnich tuż po zakończeniu wojny. Andrzej Kenig, były więzień obozu koncentracyjnego, zgłasza się jako ochotnik do pracy u pełnomocnika rządu. Zostaje wysłany wraz z pięcioma innymi mężczyznami do pobliskiego uzdrowiska, by zabezpieczyć poniemieckie mienie i uruchomić sanatorium. Towarzysze Keniga okazują się jednak zorganizowaną bandą szabrowników, planujących wywiezienie z miasteczka wszystkiego, co wartościowe. Kenig wydaje im walkę, w której niemal wszyscy giną. Twórcy filmu tak deklarowali swoje zamysły w wywiadach: "Mówi się tutaj bowiem o uczciwości człowieka wobec siebie samego, niezależnie od presji opinii i środowiska. A także o swoistej znieczulicy społecznej na zło, o postawie wykluczającej aktywność, zgodnie z zasadą: Jeżeli ja sam nie kradnę, czy nie morduję, to nie muszę wtrącać się do spraw innych ludzi". Udało im się ukazać moralną niejednoznaczność owej "znieczulicy", niekoniecznie będącej udziałem ludzi tchórzliwych i wygodnych, lecz także jednostek pognębionych przez los.

wstecz