TVP Historia - 2024-12-14 00:55

film dokumentalny

W nocy z soboty na niedzielę 13 grudnia 1981 r. wprowadzono w Polsce stan wojenny. W niedzielny poranek zamiast "Teleranka" pojawił się na ekranie generał Wojciech Jaruzelski, który wygłosił słynne oświadczenie: "Rada Państwa w zgodzie z postanowieniami Konstytucji wprowadziła dziś o północy stan wojenny na obszarze całego kraju". Wyłączono telefony, faksy, przestały nadawać stacje radiowe i telewizyjne, rozpoczęły się masowe aresztowania działaczy opozycyjnych, brutalnie tłamszono każdy przejaw oporu ze strony społeczeństwa. Autorzy filmu przywołują wspomnienia tamtych dramatycznych dni, pokazują ludzi, którzy przeciwstawiali się bezprawnym działaniom władzy, oskarżanej o dokonanie zamachu stanu i prowadzącej wojnę psychologiczną, mającą na celu złamanie jedności narodu i woli walki. Jednym ze sposobów na znienawidzony rząd w stanie wojennym były spontaniczne akcje biernego oporu. Od 4 lutego 1982 roku mieszkańcy Świdnika i Lublina, a potem także innych miast Polski, aż do lata manifestowali swoje niezadowolenie i niechęć, wychodząc całymi rodzinami na spacery w czasie nadawania "Dziennika Telewizyjnego" od godz. 19.30 do 20.00. Półgodzinne spacery były niezwykle wymowną formą protestu wobec kłamstw partyjnej propagandy reżimu wojskowego, a dla bohaterów tej prywatnej, ulicznej wojny okazją do pokazania władzy swojej niezależności i zamanifestowania społecznej solidarności. Henryk Gontarz, były pracownik WSK Świdnik, przywołuje w pamięci wydarzenie, które odbiło się szerokim echem w kraju i wzbudziło wiele emocji. To także dzięki niemu świdnickie Radio Solidarność zapisało się w historii Polski jako "radio w wersji telewizyjnej". Pierwsza emisja telewizyjna nastąpiła 14 lutego 1984 r. podczas relacji z pogrzebu sekretarza KC KPZR, Jurija Andropowa, kiedy jego następca Konstantin Czernienko wygłaszał płomienne przemówienie. Wówczas to telewidzowie zamiast oryginalnej ścieżki dźwiękowej usłyszeli "wypowiedziany" ustami Czernienki ważny komunikat: o potępieniu działań SB, o wciąż walczącej "Solidarności", o internowanych, którzy zostali wymienieni z imienia i nazwiska. Ilustracją do filmu Grzegorza Linkowskiego są archiwalne materiały TVP S. A. oraz nagranie Radia Solidarność Świdnik w wersji telewizyjnej. O tamtych czasach mówią m.in. Henryk Gontarz, Mirosław Kaczan, Jan Kondrak, Cezary Listowski, Czesław Orzeł, Urszula Radek, Marek Rej, Andrzej Sokołowski, Janusz Sprawka, Krzysztof Goś. Balladę "Pożegnanie z Marią. Świdnickie spacery"śpiewa Jan Kondrak.

wstecz