TVP Historia - 2024-07-30 17:50

debata

Podpisany 30 lipca 1941 roku w Londynie układ polsko - sowiecki, od nazwisk sygnatariuszy znany układem Sikorski - Majski, przywracał stosunki dyplomatyczne pomiędzy Związkiem Radzieckim a Polską. Tym samym kończył stan wojny, de facto istniejący od agresji sowieckiej 17 września 1939. Rozmowy podjęto po napaści Hitlera na Związek Radziecki. Stroną pośredniczącą w nich był rząd brytyjski, któremu zależało na stworzeniu koalicji antyhitlerowskiej. Według Amerykanów, układ wydobył sprawę polską z otchłani, w którą strącił ją sojusz Berlina i Moskwy z sierpnia 1939 roku. Ten jeden z najważniejszych aktów prawnych zawartych przez Rząd RP w latach II wojny światowej stał się powodem poważnego kryzysu politycznego we władzach Rzeczypospoltej na uchodźstwie. Generał Władysław Sikorski przeforsował treść układu i podpisał go, korzystając z pomocy rządu Churchilla. Stało się to jednak wbrew opinii prezydenta Władysława Raczkiewicza i ponad połowy członków rządu. Układ pomijał kluczową dla Polski kwestię granic zagwarantowanych traktatem ryskim. Pozostawiono jedynie formułę o uznaniu układów sowiecko - niemieckich z 1939 roku za niebyłe. Doraźnie układ oznaczał uwolnienie z łagrów i zesłania dziesiątek tysięcy Polaków i utworzenie Armii Polskiej w Związku Radzieckim. Dowództwo nad nią objął zwolniony z sowieckiego więzienia generał Władysław Anders.

wstecz