TVP Historia - 2024-02-06 16:05

cykl dokumentalny

Wprowadzenie stanu wojennego, delegalizacja "Solidarności", rozbicie niezależnych związków zawodowych, sparaliżowanie działań opozycji politycznej - wszystko to odbierało nadzieje na upragnione zmiany. Nieoczekiwanie przywróciło je w 1985 roku dojście do władzy Michaiła Gorbaczowa. Jego polityka głasności i pieriestrojka, wznowienie dialogu ze Stanami Zjednoczonymi, wycofanie wojsk radzieckich z Afganistanu stwarzało na arenie międzynarodowej zupełnie nową sytuację, w której polska opozycja dostrzegła szanse dla siebie. W kwietniu 1988 roku doszło do fali strajków. Robotnicy Nowej Huty, Stalowej Woli i Stoczni Gdańskiej wystąpili z żądaniami podwyżek płac i reaktywowania wolnych związków zawodowych. W czerwcu gen. Wojciech Jaruzelski po raz pierwszy wspomniał o możliwości podjęcia z opozycją rozmów przy okrągłym stole. W lipcu do Warszawy przyjechał Michaił Gorbaczow. W sierpniu podniosła się druga fala strajków, która objęła Śląsk i Wybrzeże. Wtedy to Andrzej Stelmachowski po raz pierwszy zadzwonił do Stanisława Czyrka, by obie strony rozważyły wspomnianą przez Jaruzelskiego możliwość rozmów. Nawiązaną wówczas wątłą nić porozumienia starał się podtrzymać Kościół. We wrześniu rząd Mieczysłwa Rakowskiego rozpoczął liberalizację gospodarki. W listopadzie doszło do telewizyjnej rozmowy Lecha Wałęsy z Alfredem Miodowiczem. Nadzieje na zmiany ożyły, ale ogromna część społeczeństwa śledziła te wydarzenia obojętnie. Filmowy tryptyk dokumentalny o kulisach obrad Okrągłego Stołu w części pierwszej przypomina te właśnie wydarzenia, które - choć początkowo nic tego nie zapowiadało - ostatecznie zawiodły garstkę opozycjonistów do Magdalenki. Kilka miesięcy 1988 roku wspominają w filmie: Henryk Wujec, Jerzy Urban, Czesław Kiszczak, Krzysztof Kozłowski, Jacek Kuroń, Stanisław Ciosek, Mieczysław Rakowski, Andrzej Stelmachowski, Stefan Starczewski, Andrzej Wielowieyski, Lech Wałęsa, bp Tadeusz Gocłowski i Leszek Moczulski.

wstecz